Παραδοσιακές και Λατρευτικές Μάσκες από όλο τον κόσμο
Επιμέλεια: Νίκος Παπαγεωργίου, Εθνολόγος
16 Φεβρουαρίου – 16 Μαρτίου 1997
Το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης (σημερινό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης), συμμετέχοντας στην εορταστική αποκριάτικη ατμόσφαιρα της πόλης του Ρεθύμνου, οργάνωσε μία ακόμη έκθεση, με τίτλο «Παραδοσιακές και Λατρευτικές Μάσκες απ’ όλο τον κόσμο», από τη συλλογή του Εθνολόγου, Νίκου Παπαγεωργίου.
Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν την Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου, στην αίθουσα ΕΟΜΜΕΧ, Κριτοβουλίδου 17, Ρέθυμνο.
Πριν από τα εγκαίνια, την ίδια ημέρα, ο κ. Παπαγεωργίου, έδωσε μια διάλεξη, στην αίθουσα του Δημαρχείου, με θέμα: «Ο άνθρωπος Μάσκα, χωρίς Μάσκα».
Στην έκθεση αυτή παρουσιάστηκε ένα σύνολο από 450 περίπου μάσκες απ’ όλο τον κόσμο, των προ-αποικιακών παραδόσεων, των διαφόρων κοινοτήτων, όπου η κοινωνική δομή είναι ιδιαίτερα περίπλοκη.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Σχετικά με την έκθεση ο κος Παπαγεωργίου έγραψε:
Εμείς που ζούμε στον 20ο αιώνα, μπορούμε να εικάσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο πρωτόγονος άνθρωπος σκεφτόταν, τα θρησκευτικά του πιστεύω, τις συνήθειές του.
Η παρουσία του γέμισε τον κόσμο με φαντασίες καθώς αντιμετώπιζε τα μυστήρια της ζωής, το πρόβλημα της ύπαρξής του και τον θάνατο.
Όμως, παρ’ όλες τις προφυλάξεις που έπαιρνε, αντιμετώπιζε προβλήματα που μεσολαβούσαν και τον μπέρδευαν, μεταξύ του πιστεύω του και του κόσμου των πνευμάτων. Ο θάνατος ήταν μια συνεχής απειλή στην προσωπική του ζωή. Γι’ αυτό, έπρεπε να οργανώνει συνεχώς τελετές για να δεσμεύσει τα πνεύματα.
Μάσκες, είδωλα, τύμπανα, όλα ήταν εκεί για να βοηθήσουν τον πρωτόγονο άνθρωπο. Αυτός είναι ο λόγος που σε ορισμένες περιοχές του κόσμου η μάσκα διατηρήθηκε μέχρι σήμερα και ιδιαίτερα, η τελετουργική μάσκα που έχει μια εξέχουσα θέση σε όλες τις λατρείες των λαών.
Οι περισσότεροι από μας, προ παντός κατά την πρώτη μας επαφή με την πρωτόγονη μάσκα, δυσκολευόμαστε να αφομοιώσουμε τα μη ρεαλιστικά σχέδια και ακόμα μπορεί να μας τρομάζουν ή να μας απωθούν.
Θα βοηθούσε πολύ αν μπορούσαμε να δούμε με συμπάθεια το πρωτόγονο μυαλό και την ανάγκη που είχε για την προστασία του η οποία τον ώθησε να κατασκευάσει αυτή την μάσκα για να διασφαλίσει την ύπαρξή του.
Η παλιά ιστορία της μάσκας θα παραμένει πάντοτε ένα γοητευτικό παραμύθι, που όταν επισκεφτείτε την έκθεση θα σας αρέσει ακόμα περισσότερο, εάν θεωρήσετε τις μάσκες σαν αντικείμενο που το καθένα έχει τη δική του προσωπικότητα.
